Początki istnienia szkoły
Pierwszą wzmiankę na temat utworzenia szkoły w Jeziornie odnajdujemy w „Kronice Papierni” opracowanej przez Jadwigę Siniarską – Czaplicką. Czytamy tu, że „w wyniku wysiłków światlejszych członków załogi oraz Zarządu Mirkowskiej Fabryki Papieru uruchomiono w 1905 roku w Jeziornie szkołę, ochronkę, kąpielisko, szpital oraz dom starców’’.
Szkoła ta mieściła się w budynku przy fabryce (dawna stołówka zakładowa) i mogły do niej początkowo uczęszczać tylko dzieci pracowników fabryki.
Z danych inspektora Szkolnego Okręgu Warszawskiego z dnia 11 października 1917 roku wynika, ze w szkole w Jeziornie nauczali Zofia Kowalska i Czesław Wojdyna , zarejestrowana była jako prywatna i utrzymywana przez Akcyjne Towarzystwo Mirkowskiej Fabryki Papieru Dane z 19 maja 1919 roku potwierdzają istnienie szkoły i ochronki przy fabryce papieru Jeziorna.
Z kolejnych dokumentów wnioskujemy, iż w latach 1924- 1926 został wybudowany i oddany odrębny budynek dla celów kulturalno- oświatowych mieszczący się na terenie fabryki.
Wykaz szkół z 1933 roku świadczy o istnieniu Siedmioklasowej Szkoły Powszechnej przy fabryce w Jeziornej Fabrycznej subsydiowanej przez gminę. Czytamy tu, ze: „…szkoła posiadała siedem wielkich sal wykładowych, dwa korytarze z umywalniami oraz szatnię, kancelarię, dwa pokoje dla robót ręcznych i mieszkanie dla kierownika”. Uczęszczało do niej 260 uczniów.
W 1938 roku wobec trudności w finansowaniu placówki, zrodził się projekt upaństwowienia szkoły. W myśl tego gmina miała ponosić koszty związane z jej funkcjonowaniem. Od tej pory szkoła uległa upaństwowieniu, a uczęszczać mogły do niej nie tylko dzieci pracowników fabryki.
Wojenne losy szkoły
W czasie II wojny światowej budynek został zajęty przez niemieckie wojsko.
Dzięki staraniom kierownika szkoły Pana Władysława Rybczyńskiego w styczniu 1940 roku szkoła wznowiła działalność i funkcjonowała jako Prywatna Koedukacyjna Szkoła Powszechna 3-go stopnia.
Zgodnie z zarządzeniem okupanta ze szkoły wycofano polskie mapy i obrazy.
W wyniku działań wojennych zniszczeniom uległ budynek i znaczna część pomocy dydaktycznych, co bardzo uszczupliło mienie szkoły.
Do 1945 roku funkcjonowała nazwa tej szkoły.
Lata powojenne ( 1945 – 1961)
Od 1945 roku placówka stała się szkołą publiczną. Uczęszczały do niej dzieci z Bielawy, Janówka, Gawrońca, Łęczycy, Porąbki.
Problemami nurtującymi szkołę i utrudniającymi proces nauczania był brak nauczycieli, pomocy dydaktycznych oraz zbyt liczne klasy. Zaletą było to, że uczniowie uczyli się w salach słonecznych, ogrzewanych zimą.
W dniu 17 kwietnia 1950 roku uchwałą Gminnej Rady Narodowej w Jeziornie przemianowano siedmioklasową Szkołę Podstawową w Jeziornie Fabrycznej na szkołę typu Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
Rozbudowa fabryki, wzrost liczby pracowników, migracje ludności, powstanie osiedla pracowniczego oraz rządowy projekt przeciwdziałania analfabetyzmowi przyczynił się do zrodzenia w roku 1956 pomysłu rozbudowy szkoły. Po głębszej analizie stwierdzono, że rozbudowa szkoły rozwiązałaby tylko na jakiś czas potrzeby lokalowe. W 1957 roku zadecydowano o budowie nowego budynku szkolnego w odległości 1 km od zabudowań fabrycznych. Dzięki podarowaniu gruntów przez pana Józefa Grudzińskiego, ofiarności społeczeństwa i przychylności władz państwowych w połowie listopada 1960 roku wmurowano kamień węgielny w podwaliny nowej szkoły.
Dzieje szkoły w latach 1961–1989
W listopadzie 1960 roku przystąpiono do budowy nowej szkoły. Techniczny odbiór budynku nastąpił 24 września 1962 roku.
W dniu 14 października 1962 roku nastąpiło uroczyste otwarcie szkoły oraz nadanie jej imienia Leona Kruczkowskiego i ustalono nr 4. W obecności społeczeństwa Jeziornej i licznie zaproszonych gości, przecięcia wstęgi dokonała żona pisarza – Jadwiga Kruczkowska, która przybyła na uroczystość z synem Adamem. Wpisała się także do księgi pamiątkowej .
Mimo niesprzyjającej aury uroczystość otwarcia została uświetniona bogatym programem artystycznym.
Otwarcie szkoły odbiło się głośnym echem w kraju, a w szczególności w powiecie (pierwsza „Tysiąclatka „ z funduszów społecznych w powiecie Piaseczno).
Do nowej szkoły poza sprzętem, pomocami naukowymi i liczbą 460 uczniów przeszło całe grono pedagogiczne.
W szkole zawsze znajdowały odbicie wydarzenia z kraju. Kadra pedagogiczna starała się pozyskiwać dzieci i młodzież do budowy nowej rzeczywistości. Dążono do tego, aby absolwenci byli w przyszłości ludźmi tolerancyjnymi, kochającymi swój kraj i otwartymi na potrzeby innych.
Społeczeństwo żywo interesowało się zachodzącymi w niej wydarzeniami.
Placówka była też ważnym ośrodkiem kulturotwórczym. Młodzież przygotowywała piękne występy artystyczne, które prezentowała miastu i okolicy.
W 1973 roku szkoła przyjęła nazwę Zbiorczej Szkoły Gminnej imienia Leona Kruczkowskiego, a w roku 1985 została przemianowana na Szkołę Podstawową nr 4 imienia Leona Kruczkowskiego.
Mijały lata. Jeziorańska „ Tysiąclatka” tętniła życiem. Przybywało uczniów, a wraz z nimi nauczycieli. Zaplecze socjalne i rekreacyjne szkoły umożliwiało przebywanie uczniom nie tylko w czasie lekcji. Trwało to jednak niedługo. Wyż demograficzny sprawił, iż w szkole pojawiły się trudności lokalowe. Zajęcia lekcyjne zaczęto prowadzić w systemie dwuzmianowym.
Dalszy rozwój fabryki w latach 70-tych i 80-tych spowodował napływ ludności, przybywało uczniów, co przyczyniło się do zwiększenia liczby klas. Lekcje rozpoczynały się wczesnym rankiem, kończyły popołudniu.
Dzieje szkoły 1990 – 2006
Lata 90- te zmieniły oblicze naszego kraju. Nie ominęło to także i szkolnictwa.
W roku 1992 roku stanowisko Dyrektora Szkoły powierzono Pani Lidii Piotrowskiej.
Dzięki jej staraniom, a także przychylności władz gminnych rozpoczęto sukcesywnie zmieniać wygląd szkoły. Na terenie placówki wykonano wiele remontów i modernizacji, które usprawniły funkcjonowanie szkoły.
W roku 1996 szkoła otrzymała nazwę Gminnej Szkoły Podstawowej Nr 4 i zaczęła podlegać Samorządowi Terytorialnemu.
Od 1998 roku w budynku szkoły uruchomiono oddział przedszkolny, a od 1999 mieści się tu także Gimnazjum Nr 3.
W połowie 2000 roku, po wielu latach starań Pani Dyrektor Lidii Piotrowskiej, rodziców, dzięki przychylności i zaangażowaniu przedstawicieli władz samorządowych, udało się wdrożyć program rozbudowy szkoły.
Z początkiem 2001 roku podjęte rozstały prace nad przygotowaniem pełnej dokumentacji związanej z rozbudową dotychczasowej placówki.
W wyniku dwustopniowego przetargu na wykonanie pełnej dokumentacji budowlanej została wyłoniona firma GIS- Architekci z o.o. z Warszawy.
Po kilku miesiącach pracy na bazie koncepcji wstępnej powstał projekt budowlany. Uzyskanie pozwolenia na budowę pozwoliło na ogłoszenie przetargu i wyłonienie wykonawcy kompleksowej rozbudowy szkoły. Przetarg wygrała firma POLNORD-ENERGOBUDOWA z siedzibą w Warszawie.
W połowie września 2002 roku rozpoczęły się prace budowlane. Zgodnie z podpisanymi umowami rozbudowę szkoły zaplanowano na 3 lata.
W roku 2002, na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty, Gimnazjum nr 3 i Szkołę Podstawową nr 3 połączono. Zmianie uległa nazwa szkoły – powstał Zespół Szkół Nr 3.
W dniu 18 marca 2004 roku nastąpiło uroczyste oddanie do użytku nowego trzykondygnacyjnego skrzydła dydaktycznego.
Ostatni etap budowy ukończono uroczystym otwarciem nowej sali gimnastycznej z zapleczem sportowym w dniu 8 lutego 2005 roku. Na zaproszenie inwestora i władz samorządowych w uroczystości udział wzięli: Mazowiecki Kurator Oświaty Ryszard Raczyński, starosta piaseczyński Jerzy Kongiel oraz burmistrzowie i wójtowie zaprzyjaźnionych gmin. Nie zabrakło też kierownictwa firmy POLNORD-ENERGOBUDOWA, pracowników Urzędu Miasta i Gminy, dyrekcji wszystkich placówek oświaty, kultury i zdrowia z Konstancina Jeziorny oraz przedstawicieli prasy lokalnej.
Podczas uroczystości ksiądz biskup Tadeusz Pikus poświęcił nową halę i skrzydło lekcyjne.
Młodzież szkolna uświetniła przebieg uroczystości muzyką, tańcem i rozgrywkami sportowymi.
W dniu 14 października 2006 roku nastąpiło uroczyste nadanie szkole imienia. Powstał Zespół Szkół Nr 3 imienia księdza Jana Twardowskiego.
Opracowała: Mariola Ptaszyńska